Θέμα: Η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από οικονομική άποψη – Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ενίσχυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης στο πλαίσιο της μελλοντικής διεύρυνσης, των κοινωνικών δικαιωμάτων, των περιβαλλοντικών προκλήσεων και της κλιματικής αλλαγής.
Αξιότιμοι κύριοι συνάδελφοι,
Επιτρέψτε μου να εστιάσω, με την ομιλία μου, στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και στο πως αυτοί μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των στόχων των κρατών μελών ξεχωριστά.
Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες φαίνεται να έχουν τη δυνατότητα ουσιαστικής ενίσχυσης της Ένωσης τόσο οικονομικώς, όσο και κοινωνικώς. Μολονότι είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί ο αντίκτυπός τους, καθώς δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί στην πράξη, φαίνεται να διαθέτουν ορισμένα ισχυρά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τους ισχύοντες κανόνες.
Η ιστορία έχει δείξει ότι το υφιστάμενο πλαίσιο πάσχει από ορισμένα μειονεκτήματα, κυρίως επειδή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μη παρατηρήσιμα και αρκετά ασταθή μεγέθη. Αυτό σημαίνει ότι μειώνεται η προβλεψιμότητα, που είναι απαραίτητη για τον δημοσιονομικό σχεδιασμό.
Επιπλέον, δεν θα πρέπει να αγνοηθεί ο αντίκτυπος των πρόσφατων κρίσεων στα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών. Καθώς βγαίνουμε από την κρίση, τα κράτη μέλη θα πρέπει, σταδιακά, να επιστρέψουν σε συνετές δημοσιονομικές θέσεις και να θέσουν τους δείκτες χρέους τους σε σταθερά πτωτική πορεία. Πρέπει, όμως, να διασφαλίσουμε ότι αυτή η διαδικασία προσαρμογής δεν θα είναι τόσο δραστική ώστε να προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα και να μειώσει τους ρυθμούς ανάπτυξης των ευρωπαϊκών οικονομιών. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα επόμενα χρόνια δεν θα τεθούν ανέφικτα υψηλοί δημοσιονομικοί στόχοι, που δεν θα θεωρούνται αξιόπιστοι από τις αγορές. Είναι ιδιαίτερα αμφίβολο εάν οι ισχύοντες κανόνες – όσον αφορά την πορεία μείωσης του χρέους – μπορούν να λάβουν υπ’ όψιν τις ανάγκες αυτές, καθώς τείνουν να προωθούν εμπροσθοβαρείς δημοσιονομικές προσαρμογές, που χαρακτηρίζονται συχνά από κυκλικότητα.
Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη θα δεσμευτούν για τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν, αλλά παράλληλα θα διατηρήσουν την απαραίτητη ευελιξία ως προς τα μέσα και τις πολιτικές, για την επίτευξη των στόχων αυτών. Και μη ξεχνάμε ότι οι στόχοι αφορούν και τα υποψήφια κράτη μέλη, διότι η διεύρυνση, όπως όλοι έχουμε διαπιστώσει, έχει αποφέρει οφέλη τόσο στην Ένωση όσο και στα κράτη μέλη ξεχωριστά.
Μιλώντας, επίσης για «πράσινη μετάβαση» ας μη ξεχνάμε ότι, οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνουν έμφαση στο γεγονός ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξυγιάνουν τα δημοσιονομικά τους – παράλληλα με μεγάλες επενδύσεις – για να στραφούν από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Για το λόγο αυτό παρέχεται περισσότερος χρόνος για κάθε είδους εξυγίανση και για μεταρρυθμίσεις, αλλά το κυριότερο, χρόνος για επενδύσεις.
Στη σημερινή διάσκεψη μας δίνεται η δυνατότητα να συζητήσουμε για τους τρόπους προσαρμογής των νέων δημοσιονομικών κανόνων. Μας δίνεται η δυνατότητα να αναλογιστούμε για την χρησιμότητα της παράτασης της περιόδου προσαρμογής των κρατών μελών, η οποία μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την παροχή των κατάλληλων κινήτρων στα κράτη μέλη. Μπορεί, επίσης, να είναι χρήσιμη και για την αναγνώριση πολύτιμου δημοσιονομικού χώρου που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των σημαντικών επενδυτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ένωση.
Οι προκλήσεις αυτές, ως ένα βαθμό, είναι αποτέλεσμα πολιτικών που ακολουθήθηκαν την προηγούμενη δεκαετία, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή – μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση – βασίστηκε δυσανάλογα στη μείωση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις. Αυτό αποτέλεσε μία λανθασμένη πολιτική επιλογή η οποία, αφενός σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύθηκε από τους προηγούμενους δημοσιονομικούς κανόνες και, αφετέρου, έχει αφήσει ένα ακόμη ορατό αντίκτυπο στην αύξηση της παραγωγικότητας στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ας μη ξεχνάμε ότι, σημαντικές επενδυτικές προκλήσεις προέρχονται και από τις κοινές προτεραιότητες της Ένωσης, σε σχέση με την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας και την ενίσχυση των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Συμπερασματικά, το νέο πλαίσιο ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση προς τη σωστή κατεύθυνση. Ασφαλώς, η επιτυχία του θα κριθεί από την εφαρμογή του.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, είμαι σίγουρος ότι τόσο ο σχεδιασμός όσο και η εκτέλεση του δημοσιονομικού-μεταρρυθμιστικού σχεδίου θα γίνει με τέτοιο τρόπο που θα υπηρετεί αποτελεσματικά τους αλληλένδετους και συμπληρωματικούς στόχους της διασφάλισης βιώσιμων δημόσιων οικονομικών και ισχυρής (διατηρήσιμης) αυτό-τροφοδοτούμενης ανάπτυξης.
Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να δώσω έμφαση σε μια σημαντική δαπάνη που πρέπει να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτή αφορά τον τομέα της άμυνας. Η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει πολύ σημαντικά ποσά για την ενίσχυση των αμυντικών της ικανοτήτων, ιδιαίτερα στην παρούσα περίοδο που διανύουμε, της μεγάλης γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Οι επενδύσεις αυτές διασφαλίζουν τη διατήρηση της οικονομικής και πολιτικής ισχύος της Ένωσης στο παγκόσμιο πολιτικό στερέωμα και, εν τέλει την ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, που παρατηρούνται στη γειτονιά μας, μας καλούν να θέσουμε ως βασική προτεραιότητα της ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης.
Τελειώνοντας κύριοι συνάδελφοι, χαιρετίζουμε την πολιτική συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα επιτρέψει την εφαρμογή του νέου πλαισίου το 2024. Η συμφωνία αυτή θα προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα στον δημοσιονομικό σχεδιασμό, ενώ θα δώσει επίσης ένα σαφές μήνυμα προς τις χρηματοοικονομικές αγορές σχετικά με την πορεία της δημοσιονομικής πολιτικής τα επόμενα χρόνια.
Κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι η έγκαιρη και πιστή εφαρμογή των νέων δημοσιονομικών κανόνων από τα κράτη μέλη συνιστά νέο πεδίο προκλήσεων και όλα όσα σας προανέφερα είναι απολύτως απαραίτητα για την ενίσχυση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!
Τους βασικούς πυλώνες στους οποίους πρέπει να δομηθεί η ενίσχυση της ΟΝΕ, ανέπτυξε ο Β’ Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων στη Διάσκεψη Προέδρων Κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τους βασικούς πυλώνες, πάνω στους οποίους πρέπει να δομηθεί η ενίσχυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, στο πλαίσιο της μελλοντικής διεύρυνσης, των κοινωνικών δικαιωμάτων, των περιβαλλοντικών προκλήσεων και της κλιματικής αλλαγής, ανέπτυξε σήμερα στην ομιλία του στη Διάσκεψη Προέδρων Κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διεξήχθη στη Μαγιόρκα (21-23 Απριλίου), ο Β’ Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο του Ελληνικού Κοινοβουλίου, κ. Κωνσταντίνο Τασούλα.
Ο κ. Γ. Γεωργαντάς εστίασε κυρίως σε τέσσερις άξονες, που η Ε.Ε. χρειάζεται να κινηθεί, ώστε να υπάρχει ισόρροπη και πολυεπίπεδη ανάπτυξη -παράλληλα όμως και ενδυνάμωσή της- για όλα τα κράτη-μέλη. Στοιχεία, που χαρακτήρισε και ως απαραίτητα, προκειμένου, όπως είπε, να αποτραπεί και η «άνθηση του λαϊκισμού», που παρατηρείται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Όπως ανέφερε ο Β’ Αντιπρόεδρος της Βουλής, αυτοί οι άξονες είναι:
1ος Οι νέοι Δημοσιονομικοί Κανόνες, οι οποίοι δείχνουν, ότι θα έχουν τη δυνατότητα ουσιαστικής ενίσχυσης της Ένωσης, τόσο οικονομικά, όσο και κοινωνικά (π.χ. δείκτης χρεών σε σταθερά πτωτική πορεία), αφού φαίνεται να διαθέτουν ορισμένα ισχυρά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τους ισχύοντες. Τόνισε, όμως, στη συνέχεια: «Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτή η διαδικασία προσαρμογής δεν θα είναι τόσο δραστική, ώστε να προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στη οικονομική δραστηριότητα και να μειώσει τους ρυθμούς ανάπτυξης των ευρωπαϊκών οικονομιών».
2ος Η «Πράσινη Μετάβαση, η οποία σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. δίνει έμφαση στο γεγονός, ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξυγιάνουν τα δημοσιονομικά τους -παράλληλα με μεγάλες επενδύσεις- και να στραφούν από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Παράλληλα, όμως, επισήμανε και τη λανθασμένη πολιτική επιλογή, που υπαγορεύθηκε αμέσως μετά από τη χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία βασίστηκε δυσανάλογα στη μείωση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις, με συνέπεια να έχει αφήσει έναν ακόμη ορατό αντίκτυπο στην αύξηση της παραγωγικότητας στην ευρωπαϊκή οικονομία.
3ος Η «άνθηση του λαϊκισμού», που έχει προκληθεί από τις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετώπισε η Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, «καλλιέργησε» τις συνθήκες άνθησης του λαϊκισμού. Γι’ αυτό, όπως ανέφερε ο κ. Γ. Γεωργαντάς, «οι νέοι κανόνες αποτελούν στοιχείο δημοκρατίας και λογοδοσίας της διαχείρισης δημοσίων πόρων. Έτσι προσφέρουν προστασία από ανεφάρμοστες και επικίνδυνες οικονομικές πολιτικές, που έχουν αποδειχθεί ότι είναι λαϊκίστικες πολιτικές».
4ος Η Ελλάδα και ο Τομέας Άμυνας, Ο Β’ Αντιπρόεδρος ήταν ξεκάθαρος, ότι από την πλευρά της χώρας μας ο σχεδιασμός και η εκτέλεση του δημοσιονομικού-μεταρρυθμιστικού πλάνου θα γίνει με τέτοιον τρόπο που θα υπηρετεί αποτελεσματικά τους αλληλένδετους και συμπληρωματικούς στόχους της διασφάλισης βιώσιμων δημόσιων οικονομικών και ισχυρής (διατηρήσιμης) αυτό-τροφοδοτούμενης ανάπτυξης. Παράλληλα, όμως, υπογράμμισε, ότι και η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει πολύ σημαντικά ποσά για την ενίσχυση των αμυντικών της ικανοτήτων ιδιαίτερα στην παρούσα περίοδο που διανύουμε, της μεγάλης γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Στον επίλογο του ο Β’ Αντιπρόεδρος της Βουλής, χαιρέτησε την πολιτική συμφωνία του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο του 2024, αναφέροντας στίχους από τον μεγάλο Ισπανό συγγραφέα, Μιγκέλ ντε Θερβάντες: «Η ελευθερία, Σάντσο, είναι ένα από τα πιο πολύτιμα δώρα, που έχουν δώσει οι ουρανοί στην ανθρωπότητα. Οι θησαυροί, που περιέχει η γη και κρύβει η θάλασσα δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτήν».
Νωρίτερα, ο κ. Γ. Γεωργαντάς είχε συναντηθεί με εκπροσώπους των Κοινοβουλίων του Νότου (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Κύπρος, Μάλτα), όπου τέθηκε επί τάπητος η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος στα νότια σύνορα της Ε.Ε., με κύρια αιτία την κατακόρυφη αύξηση ροών από Συρία και Λίβανο. Εξετάστηκαν οι πιθανές κοινές ενέργειες, ενώ στη συνάντηση των «6» συμμετείχε και ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Othmar Karas.
Κατά την πρώτη ημέρα της Διάσκεψης, που είχε ως θέμα «την Στρατηγική Αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμέτωπη με τις νέες προκλήσεις σε περιόδους κοινωνικών μέσων ενημέρωσης και τεχνητής νοημοσύνης όσον αφορά στην εξωτερική και αμυντική πολιτική: η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή», χαιρετισμό απεύθυνε ο Βασιλιάς της Ισπανίας, Φίλιππος ΣΤ’.
Να σημειωθεί, ότι στις τριήμερες εργασίες στη Μαγιόρκα συμμετείχε και ο Γενικός Γραμματέας της Βουλής των Ελλήνων, κ. Γιώργος Μυλωνάκης.
