Η Επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου μίλησε στην εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ και στον Χρήστο Βεργανελάκη στο φύλλο της Κυριακής 14 Ιανουαρίου 2024.
Η συνέντευξη κινήθηκε στο ζήτημα της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών και την ανάγκη λήψης μέτρων όπως και θεσμοθέτησης της γυναικοκτονίας ως ξεχωριστού εγκλήματος, στο δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στο γάμο και στην τεκνοθεσία, υπέρ του οποίου τάσσεται η Ζωή Κωνσταντοπούλου και η Πλεύση Ελευθερίας, και στην Κυβέρνηση η οποία παίρνει «χαμηλό βαθμό».
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ:
– Τι θα αλλάξει τόσο σημαντικά εάν ποινικοποιήσει η Κυβέρνηση τη γυναικοκτονία ως αυτοτελές έγκλημα και δη κακούργημα; Η ανθρωποκτονία κακούργημα δεν είναι;
Ζωή Κωνσταντοπούλου: Οι δολοφονίες γυναικών για το λόγο ότι είναι γυναίκες, από συντρόφους, πρώην και νυν συζύγους, συγγενείς που αισθάνονται ότι έχουν επάνω σε αυτές τις γυναίκες εξουσία ζωής ή θανάτου είναι διακριτά εγκλήματα, κακουργήματα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Δεν είναι μεμονωμένες περιπτώσεις ούτε «εγκλήματα πάθους», όπως είπε ο Πρωθυπουργός, ο οποίος φαίνεται να μην έχει συναίσθηση της ευθύνης του να λάβει πολύ αποτελεσματικότερα μέτρα για την εξάλειψη της έμφυλης βίας, της κακοποίησης, των γυναικοκτονιών.
Όσο η γυναικοκτονία δεν ποινικοποιείται στην πραγματική της διάσταση κι όσο δεν κατονομάζεται νομικά και ποινικά, τόσο διαιωνίζεται η αίσθηση ότι η Πολιτεία δεν είναι αποφασισμένη να προστατεύσει αποτελεσματικά τα θύματα. Η ανθρωποκτονία είναι κακούργημα, ναι. Και η γυναικοκτονία είναι μία ειδική μορφή ανθρωποκτονίας, που πρέπει να αναγνωρισθεί με την επιβαρυντική περίσταση της έμφυλη βίας. «Γιατί, η ζωή ενός γέροντα ή ενός παιδιού έχει λιγότερη αξία από μίας γυναίκας;», ρωτάει ο κ. Μητσοτάκης. Όχι, βέβαια. Δεν υποστηρίζει κανείς αυτό. Όμως είναι τόσο συχνά επαναλαμβανόμενες οι γυναικοκτονίες, τόσο συχνά θύματα οι γυναίκες τέτοιων συμπεριφορών εξουσίας κι αφαίρεσης της ζωής τους, ώστε είναι επιβεβλημένο αυτά τα εγκλήματα να αναγνωρισθούν και να παταχθούν αποτελεσματικά.
– Τι μέτρα θα μπορούσε να λάβει η Κυβέρνηση για την εξάλειψη των γυναικοκτονιών, της ενδοοικογενειακής βίας, της έμφυλης βίας, της κακοποίησης; Έστω ότι αναλαμβάνατε υπουργός Δικαιοσύνης. Ποια μέτρα, σε τίτλους, θα εισηγείστο άμεσα;
Ζ.Κ. Η ποινικοποίηση είναι επιβεβλημένη. Η δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών καταγγελίας αλλά και προστασίας της καταγγέλλουσας γυναίκας και των παιδιών της, που μετά την καταγγελία μένουν συχνά χωρίς προστασία. Η εκπαίδευση, εξειδίκευση και ενίσχυση του αστυνομικού, εισαγγελικού και δικαστικού δυναμικού ώστε να ανταποκρίνεται επάξια σε περιπτώσεις κακοποίησης και έμφυλης βίας, αφού συχνά γυναίκες που δολοφονούνται έχουν προηγουμένως απευθυνθεί στις αρχές, οι οποίες δεν τις πίστεψαν ή δεν τις προστάτευσαν. Η δημιουργία δομών φιλοξενίας για τα θύματα και η ενίσχυσή τους με κατάλληλο προσωπικό. Η χρηματοδότηση των πολιτικών κατά της έμφυλης βίας αλλά και η χρηματοδότηση σημαντικών εθελοντικών πρωτοβουλιών συνδρομής σε γυναίκες-θύματα κακοποίησης, που συχνά κάνουν εκείνα που η Πολιτεία δεν κάνει. Η εκπαίδευση της κοινωνίας, από το σχολείο, ώστε να αναπτυχθούν κοινωνικοί μηχανισμοί προστασίας των θυμάτων και απομόνωσης των δραστών. Αυτά είναι λίγα μόνον αυτονόητα μέτρα που δυστυχώς δεν έχουν μέχρι σήμερα ληφθεί.
– Γιατί πιστεύετε πως ο κ. Μητσοτάκης αρνείται να θεσμοθετήσει και επίσημα τον όρο γυναικοκτονία ως διακριτή αξιόποινη πράξη; Και τι έμπρακτο αντίκτυπο θα είχε το ενδεχόμενο νομικής κατοχύρωσης του όρου;
Ζ.Κ. Δυστυχώς τα λόγια περισσεύουν και οι προθέσεις και οι πράξεις υπολείπονται. Ο κ. Μητσοτάκης, παρά τα όσα επικοινωνιακά υποστηρίζει για την ισότητα των φύλων, έχει πολύ χαμηλή, μηδαμινή, εκπροσώπηση γυναικών στην Κυβέρνηση και στα Προεδρεία της Βουλής και των Επιτροπών της, και μειωμένα αντανακλαστικά σε σχέση με τη σοβαρότητα του ζητήματος της αύξησης των γυναικοκτονιών. Το έγκλημα δεν θα εκλείψει εάν δεν δείξει και η Κυβέρνηση την αποφασιστικότητα να το αναγνωρίσει και να το πατάξει. Η άρνηση να το κάνει δίνει το εντελώς λάθος μήνυμα και στην κοινωνία αλλά και στους επόμενους δράστες.
– Έχετε δεχθεί εσείς ποτέ κάποιου είδους κακοποίηση στο ευρύτερο περιβάλλον σας, είτε το πολιτικό είτε το επαγγελματικό; Αν ναι, αντιδράσατε;
Ζ.Κ. Η κακοποίηση έχει πολλές μορφές και πολλά πρόσωπα. Και καθένας και καθεμιά μπορεί να δεχθεί κακοποίηση. Η δική μου εμπειρία είναι συνεχιζόμενη κι αφορά την επίμονη λεκτική κακοποίηση, με σεξιστικό λόγο και πρακτικές bullying στη Βουλή, από την πρώτη στιγμή που διαγνώσθηκε η «επικινδυνότητα» της παρουσίας μου μέχρι σήμερα, που είμαι η μόνη γυναίκα πολιτική αρχηγός. Οι συμπεριφορές πολλών στελεχών του Κυβερνώντος κόμματος, με σεξιστικό λόγο και λεκτικά κακοποιητικές συμπεριφορές συγκροτούν δυστυχώς παραδείγματα προς αποφυγή. Τις συμπεριφορές αυτές τις κατονομάζω, τις έχω στηλιτεύσει και με διάβημά μου στον Πρωθυπουργό και προς τον Πρόεδρο τη Βουλής, όχι μόνον όταν αφορούν εμένα, αλλά και όταν απευθύνονται σε άλλες γυναίκες-βουλευτές και πολιτικές αντιπάλους. Η μηδενική ανοχή στον σεξισμό και στις διακρίσεις είναι το πρώτο βήμα για την κατάργησή τους. Και οι βουλευτές και Υπουργοί πρέπει να είναι τα υποδείγματα προς μίμηση και όχι τα παραδείγματα προς αποφυγή.
– Η πρώτη συμβουλή που δίνετε σε μια γυναίκα που σας εκμυστηρεύεται ότι κακοποιήθηκε;
Ζ.Κ. Η οργανωμένη καταγγελία, με εξασφάλιση πρώτα της απομάκρυνσής της από το κακοποιητικό περιβάλλον. Η καταγγελία είναι ένα βήμα προστασίας, αλλά πολλές φορές δεν είναι αρκετό. Και η Πολιτεία δεν έχει ακόμη δημιουργήσει μηχανισμούς εξασφάλισης της προστασίας της καταγγέλλουσας. Για αυτό και είναι υποκριτικό ότι ακούμε υπεύθυνους να μέμφονται τις γυναίκες που δεν καταγγέλλουν, ενώ θα έπρεπε να μέμφονται την ανυπαρξία οργανωμένης προστασίας των καταγγελλουσών.
– Το σύστημά μας τυπικά είναι σωφρονιστικό, αλλά ουσιαστικά ξέρετε καλύτερα απ’ τον καθένα πως κανένας σωφρονισμός δεν γίνεται στις φυλακές ή στα ιδρύματα. Θα αλλάξει αυτό ποτέ στην Ελλάδα;
Ζ.Κ. Μόνον με οργανωμένες πολιτικές κοινωνικής παρέμβασης, εκπαίδευσης στις φυλακές, με οργανωμένη χρήση του θεσμού των αδειών, συγκροτημένους μηχανισμούς κοινωνικής επανένταξης, στήριξης των οικογενειών και των αποφυλακιζόμενων και κοινωνικής εργασίας.
– Η γνώμη σας για τη συζήτηση που έχει φουντώσει για τη θεσμοθέτηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών; Είστε υπέρ ή κατά;
Ζ.Κ. Είμαι και είμαστε υπέρ. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι και πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα. Αυτό πρεσβεύει η Πλεύση Ελευθερίας.
– Για το δικαίωμα τεκνοθεσίας;
Ζ.Κ. Ναι. Όλα τα παιδιά γεννιούνται ίσα και πρέπει να έχουν την ευκαιρία να έχουν μια οικογένεια που τα αγαπά. Το κριτήριο για το αν κάποιος θα γίνει γονιός δεν πρέπει να είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός, αλλά η αγάπη και η φροντίδα που μπορεί να δώσει στο παιδί του.
– Πώς σχολιάζετε τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού ότι δεν θα επιβάλει κομματική πειθαρχία και μπορούν οι βουλευτές του να απέχουν από την ψηφοφορία;
Ζ.Κ. Αυτή η επιλογή σημαίνει ότι στη ΝΔ υπάρχουν υψηλόβαθμα στελέχη, βουλευτές και Υπουργοί, που δεν πιστεύουν ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Και για τον Πρωθυπουργό, αυτό είναι ανεκτό. Για την Πλεύση Ελευθερίας δεν είναι ανεκτές οι διακρίσεις, σε κανένα επίπεδο.
– Τι βαθμό βάζετε έως τώρα στην Κυβέρνηση, από τον Ιούλιο μέχρι σήμερα;
Ζ.Κ. Χαμηλό…
– Ποιος, ποια ή ποιοι μπορούν τα επόμενα χρόνια να αμφισβητήσουν ευθέως την κυριαρχία Μητσοτάκη;
Ζ.Κ. Οι πολίτες, οι απλοί άνθρωποι, η πλειοψηφία της κοινωνίας, που δεν εκφράζεται από τη σημερινή Κυβέρνηση και δεν την ψήφισε. Η Πλεύση Ελευθερίας αυτούς τους ανθρώπους θέλει να εκπροσωπήσει, είναι η φωνή τους μέσα και έξω από τη Βουλή και, όσο περνά ο καιρός, θα καταφέρουμε πιστεύω να φέρουμε ξανά την κοινωνία στη συμμετοχή, στο προσκήνιο και στο επίκεντρο. Η αλαζονεία των ποσοστών είναι κακός σύμβουλος για τις εξουσίες. Γιατί η πραγματική δύναμη είναι στους πολίτες, που αργά ή γρήγορα αναθαρρούν και δρουν. Αυτό είναι το δικό μας στοίχημα.
