Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών»
Κύριε Πρόεδρε
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Πραγματικά αξίζουν συγχαρητήρια στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, στην κυρία Κεραμέως και στον κύριο Λιβάνιο, που κατάφεραν μέσα σε λίγες ώρες να τινάξουν στον αέρα τη συναινετική πλειοψηφία, που διαμορφώθηκε γύρω από αυτό το νομοσχέδιο. Αυτή τους η μεθόδευση είναι αποκαλυπτική για το πως αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τον ρόλο του κοινοβουλίου και την έννοια της διαβούλευσης και της συναίνεσης.
Εμείς δείξαμε έμπρακτα τις προθέσεις μας. Θέλουμε συναίνεση σε σημαντικά ζητήματα για την κοινωνία, την οικονομία και την πατρίδα μας. Το πράξαμε και το καλοκαίρι.
Όταν υπερψηφίσαμε την χωρίς προϋποθέσεις συμμετοχή των αποδήμων στις εκλογές, παρά τους όποιους αστερίσκους είχαμε και τότε.
Γιατί είχατε και τότε νομοθετήσει πρόχειρα και με πυροτεχνήματα «σαλαμοποιώντας» μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση. Όμως, η παράταξή μας κινείται αξιακά χωρίς σημαίες ευκαιρίας, χωρίς τυχοδιωκτισμούς. Γιατί η παράταξή μας ΕΙΝΑΙ η ρεαλιστική, προοδευτική μεταρρυθμιστική δύναμη. Ας μην ξεχνάμε λοιπόν. Η ψήφος των αποδήμων κατοχυρώθηκε νομοθετικά χάρη στις ψήφους του ΠΑΣΟΚ. Και αυτό είναι αδιαμφισβήτητο.
Συμφωνήσαμε επί της αρχής και στο παρόν νομοσχέδιο για να δείξουμε την εποικοδομητική μας διάθεση. Όμως, η αλαζονεία σας, -όπως και σε πολλά άλλα θέματα έτσι και σε αυτό-, είναι κακός σύμβουλος. Μεταφράζετε τη συναίνεση των κομμάτων ως λευκή επιταγή. Αντιμετωπίζετε τα υπόλοιπα κόμματα του Κοινοβουλίου ως κομπάρσους των επιδιώξεών σας. Στις μεθοδεύσεις σας επιστρατεύσατε ακόμη και τον Πρόεδρο της Βουλής, ο οποίος αντί να προστατεύσει, -ως όφειλε-, τον θεσμό που εκπροσωπεί, ανακηρύχθηκε υπερασπιστής της κυβέρνησης νομιμοποιώντας την πρακτική των εκπρόθεσμων τροπολογιών.
Αλλά ας δούμε βήμα – βήμα την αναξιοπιστία και την προχειρότητα της Κυβέρνησης. Έχετε φέρει τρεις νόμους για το ίδιο ακριβώς θέμα. Ξεκινήσατε με τον νόμο Θεοδωρικάκου. Τον Ιούλιο αλλάξατε το πλαίσιο και τώρα η Υπουργός έφερε ένα νομοσχέδιο… μιας χρήσης. Ένα νομοσχέδιο μόνο για τις εκλογές του Ιουνίου εισάγοντας μάλιστα καθολικά την επιλογή της επιστολικής ψήφου και για ψηφοφόρους εντός της χώρας,
ακόμη και αν δεν έχουν κανένα απολύτως κώλυμα να πάνε στην κάλπη δίπλα στο σπίτι τους.
Και ενώ στις συναντήσεις, που είχε κάνει με τα κόμματα η ηγεσία του Υπουργείου, είχε διαμηνυθεί ότι δεν θα γίνουν δεκτοί αιφνιδιασμοί για τις εθνικές εκλογές, καθώς το Σύνταγμα προβλέπει πλειοψηφία 2/3 για τέτοιες παρεμβάσεις. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι απαιτείται συναίνεση, συνδιαμόρφωση, διαβούλευση με τα κοινοβουλευτικά κόμματα και όχι πονηριές και αιφνιδιασμοί, που εν τέλει αποκαλύπτουν και την κουλτούρα νομοθέτησης και το κοινοβουλευτικό σας ήθος.
Ποια, λοιπόν, είναι η δική μας θέση; Ναι, οφείλουμε να άρουμε όλα τα εμπόδια για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των αποδήμων. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να γίνει στο πόδι, δεν μπορεί να γίνει με μια εκπρόθεσμη τροπολογία
που δεν συζητήθηκε με κανέναν και παρακάμφθηκε όλη η προβλεπόμενη θεσμική διαδικασία.
Γι’ αυτό, λοιπόν, σοβαρευτείτε. Αποσύρετε άμεσα την τροπολογία, που καταθέσατε, και εμείς θα είμαστε ανοικτοί να συζητήσουμε πως θα μπορούσε η επιστολική ψήφος να εφαρμοστεί για τους αποδήμους και στις εθνικές εκλογές, πέρα από τις ευρωπαϊκές εκλογές, όπως προβλέπει ο νόμος που συζητάμε. Όταν προηγουμένως θα έχουμε αξιολογήσει στην πράξη πως θα λειτουργήσει το μέτρο και θα εντοπίσουμε τυχόν αδυναμίες του στις ευρωπαϊκές εκλογές, ώστε μετά να έχουμε όλον τον χρόνο να κάνουμε τις απαιτούμενες βελτιώσεις. Έτσι λειτουργεί ένα κανονικό κράτος. Δεν νοείται να εγκλωβιστεί το πολιτικό σύστημα σε μια διαδικασία, που δεν έχουμε δει πως λειτουργεί και αν θα πρέπει να παρέμβουμε εκ νέου, -και σημειώστε το αυτό-, χρειάζονται ξανά διακόσιες ψήφοι.
Δηλαδή μας λέτε σήμερα: «Ελάτε να το ψηφίσουμε όλοι μαζί μιας και χρειάζονται 200 ψήφοι». Αν, όμως, αυτό το σύστημα αποτύχει στις ευρωπαϊκές εκλογές και πρέπει να το αλλάξουμε για τις ερχόμενες εθνικές εκλογές και δεν βρούμε τις 200 ψήφους, τι θα γίνει; Θα εγκλωβίσουμε την εκλογική διαδικασία σε ένα σύστημα με αδυναμίες; Αυτό δείχνει απίστευτη προχειρότητα.
Χρειάζεται, λοιπόν, σοβαρότητα σε αυτό το κορυφαίο ζήτημα, που αφορά στην ποιότητα της δημοκρατία μας.
Εμείς πιστεύουμε ότι αυτή τη ρύθμιση την οφείλουμε στις Ελληνίδες και τους Έλληνες -και ιδιαίτερα τους νεότερους-, που έφυγαν στο εξωτερικό την περίοδο της κρίσης, ώστε να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους χωρίς να εξαρτάται το εκλογικό τους δικαίωμα από τις ευελιξίες που τους δίνει η εργασία τους ή την οικονομική τους δυνατότητα να αγοράσουν ένα ακριβό αεροπορικό εισιτήριο για να έρθουν μία, δύο και τρεις ημέρες στην Ελλάδα. Θέλουμε να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, χωρίς να εξαρτώνται από οικονομικές αδυναμίες ή εργασιακά ζητήματα. Γι’ αυτό στηρίζουμε την επιστολική ψήφο για τους Έλληνες κατοίκους του εξωτερικού, που έχουν δικαίωμα ψήφου.
Βέβαια, συνηγορεί σε αυτά που λέω και η εμπειρία του Μαΐου και του Ιουνίου. Συμμετείχαν ελάχιστοι. Σας τα λέγαμε, αν θυμάστε.
Και επειδή ακούω από διάφορους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας στα κανάλια ή στη Βουλή, το γνωστό ποίημα «στείρα αντιπολίτευση», «δεν θέλει συναίνεση η αντιπολίτευση», σας απαντώ: Πότε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επέδειξε αυτούς τους τελευταίους μήνες συναίνεση; Όταν μετά τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης στη Θεσσαλία, τον Έβρο, τη Ρόδο, σας είπαμε, ελάτε να συζητήσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, που θα αναμορφώνει το μοντέλο πολιτικής προστασίας και μας απαντήσατε «τα ξέρουμε όλα. Έχουμε φτιάξει task force»;
Ποια task force φτιάξατε; Βλέπουν οι πολίτες της Θεσσαλίας τι έχετε κάνει μέχρι σήμερα. Γνωρίζουν οι πολίτες του Έβρου τι συμβαίνει μέχρι σήμερα στη Δαδιά.
Δεν επενδύετε στην πρόληψη και η αποκατάσταση πάει με βήματα χελώνας.
Εδώ και τέσσερις μήνες έχω καταθέσει επίκαιρη ερώτηση στον Πρωθυπουργό να συζητήσουμε το κορυφαίο ζήτημα της στεγαστικής κρίσης. Και μας απαντάει: «δεν μου έχετε καταθέσει πολλές ερωτήσεις». Μία λοιπόν. Αυτή τη μία ερώτηση γιατί δεν έρχεται να τη συζητήσουμε στη Βουλή των Ελλήνων; Για να δούμε αν μπορούμε να έχουμε ένα σχέδιο με συναίνεση, όταν από το 2018 τα ενοίκια έχουν ανέβει 40% για τις οικογένειες και 50% για τους φοιτητές.
Ποια, λοιπόν, συναίνεση επικαλούνται στα τηλεπαράθυρα οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας; Το μόνο που επιδεικνύετε είναι αλαζονεία. Υπέρμετρη αλαζονεία.
Λοιδορείτε κάθε άλλη πρόταση ως λαϊκισμό, ως ανεδαφική, μόνο που λίγο αργότερα, έρχεστε και λέτε κάτι παρόμοιο και ως εκ θαύματος… σας δοξάζουν οι μιντιακοί σας βραχίονες!
Όταν μιλούσαμε εδώ και δυόμισι χρόνια για τον πληθωρισμό της απληστίας ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, μας απαντούσατε ότι η αγορά αυτορυθμίζεται. Πριν μερικές εβδομάδες ο Πρωθυπουργός ήρθε στα λόγια μας γιατί βλέπει τι περνάει ο ελληνικός λαός. Τώρα λέτε ότι «δεν θα γίνει η Ελλάδα μπανανία». Τώρα λέτε ότι κερδοσκοπούν οι πολυεθνικές εις βάρος του ελληνικού λαού.
Τώρα «είδατε» τα κέρδη ύψους 7 δισεκατ. ευρώ των τραπεζών τα τελευταία δύο χρόνια; Τα 3 δισεκατ. μάλιστα είναι από τις υπέρογκες χρεώσεις. Τώρα είδατε ότι ο σωρευμένος πληθωρισμός στα τρόφιμα έφτασε το 27%; Τώρα είδατε ότι καταρρέει η αγοραστική δύναμη του ελληνικού λαού;
Σήμερα διάβασα πηχαίους τίτλους: «πρόστιμα σε εταιρεία για το βρεφικό γάλα».
Έφτασε να πωλείται 213% ακριβότερα σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη και κόπτεστε και για το δημογραφικό;
Αλλά, ξέρετε, το 41% ήταν μια φορά. Έρχονται πάλι εκλογές. Και οι ευρωεκλογές και οι εθνικές εκλογές. Και θα κάνουμε το ταμείο της αμέριστης αλαζονείας που δείχνετε και σήμερα με αυτή την εκπρόθεσμη τροπολογία, που φέρατε νύχτα από το παράθυρο.
Κυρίες και κύριοι της κυβέρνησης
Προσποιείστε ότι μόνο εσείς κόπτεστε για τους απόδημους Έλληνες. Όμως, η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή Ελληνισμού και Διασποράς δεν υφίσταται. Από τις εκλογές του Ιουνίου συνεδρίασε μόλις μία φορά για να εκλέξει πρόεδρο, τον κ. Στυλιανίδη. Είναι ακέφαλη από τις 13 Σεπτεμβρίου 2023 οπότε και ανέλαβε Υπουργός Ναυτιλίας. Δεν φιλοτιμηθήκατε καν να απαντήσετε στους βουλευτές μας, που ανέδειξαν αυτό το πρωτοφανές γεγονός. Ακόμα και τώρα που φέρνετε αυτό το νομοσχέδιο, δεν την ενεργοποιήσατε. Το φαιδρό του πράγματος; Η επιτροπή θα εκλέξει προεδρείο μεθαύριο. Με 4 μήνες καθυστέρηση, κι αφού θα έχει ψηφιστεί το επίμαχο νομοσχέδιο στην ολομέλεια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Θα ήθελα τώρα να αναφερθώ και σε κάποια επιμέρους προβληματικά ζητήματα του νομοσχεδίου. Η επέκταση της δυνατότητας επιστολικής ψηφοφορίας και στο εσωτερικό της χώρας, ακόμα και για ανθρώπους, που δεν αντιμετωπίζουν κανένα απολύτως κώλυμα και μπορεί να μένουν ακόμη και δίπλα από το εκλογικό τους τμήμα, μας βρίσκει αντίθετους. Εξηγήστε το στην κοινή γνώμη. Πείτε στον ελληνικό λαό γιατί δίνετε δικαίωμα επιστολικής ψήφου σε ανθρώπους, που δεν έχουν κανένα κώλυμα και κατοικούν δίπλα από την κάλπη.
Δηλαδή, μία χώρα που δεν είχε καθόλου επιστολική ψήφο, ξαφνικά και χωρίς καμία αξιολόγηση των διαδικασιών αυτών, δίνει δυνατότητα επιστολικής ψήφου σε εκατομμύρια Έλληνες, ακόμη και αν δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο άσκησης εκλογικού δικαιώματος.
Για εμάς η επιστολική ψήφος για τους κατοίκους εσωτερικού είναι χρήσιμη μόνο όταν υφίσταται σοβαρό και αντικειμενικό εμπόδιο στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, όπως θέματα υγείας, ηλικίας, αναπηρίας, σπουδών, εργασίας, απόστασης. Για τον λόγο αυτό καταθέσαμε και σχετική τροπολογία. Όλα αυτά είναι εύκολο να διασταυρωθούν αυτόματα, βάσει των στοιχείων που διαθέτει ήδη το κράτος, μέσω της Εργάνης για τους εργαζόμενους, του ψηφιακού μητρώου ατόμων με αναπηρία, τα αρχεία των πανεπιστημίων, τις λίστες ετεροδημοτών.
Δεν μπορώ να φανταστώ ότι σε ένα ψηφιακό υπερκράτος όπως μας το διαφημίζατε και το οποίο ζηλεύουν μέχρι και οι Ιάπωνες, δεν μπορεί να γίνει αυτόματα η διασταύρωση τέτοιων στοιχείων, ειδικά όταν στο νομοσχέδιό σας προβλέπεται η έκδοση συμπληρωματικού εκλογικού καταλόγου για εκείνους που δεν θα παραλάβουν εγκαίρως το ψηφοδέλτιο.
Είναι κάτι που συμβαίνει και στις πιο πολλές χώρες της Ευρώπης όπως αναφέρεται και στη δική σας ανάλυση συνεπειών του νομοσχεδίου.
Σε περισσότερες χώρες συμβαίνει αυτό που σας προτείνουμε, παρά αυτό που θέλετε να κάνετε εσείς. Γιατί λοιπόν να πρωτοτυπήσουμε, ειδικά όταν θα είναι η πρώτη φορά που θα εφαρμοστεί στη χώρα μας η επιστολική ψήφος. Σας ακούω να επικαλείστε ότι η καθολική επιστολική ψήφος εφαρμόζεται σε κάποιες χώρες της Ευρώπης. Όμως, η πραγματικότητα είναι ότι η επέκταση της επιστολικής ψήφου έγινε σταδιακά. Στη Γερμανία για παράδειγμα εφαρμόστηκε καθολικά 52 χρόνια μετά την θεσμοθέτηση της. Πριν μερικούς μήνες εσείς λέγατε ότι δεν θα καταφέρετε να ανοίξετε το θέμα ως τις ευρωεκλογές, και τώρα το φέρνετε όχι μόνο για τους απόδημους και όσους έχουν εμπόδιο αλλά για όλον τον ελληνικό λαό. Τι άλλαξε μέσα σε λίγους μήνες;
Έχετε ένα δεύτερο επιχείρημα, που άκουσα από εκπροσώπους της Νέας Δημοκρατίας: θα ενισχυθεί η συμμετοχή.
Σας ενημερώνω ότι στη Γαλλία, που εφαρμόζεται ηλεκτρονική ψηφοφορία και η ψήφος δια αντιπροσώπου, δηλαδή στέλνεις με εξουσιοδότηση ένα άλλο πρόσωπο να ψηφίσει στη θέση σου, η αποχή φτάνει στο 50%.
Η αποχή δεν αντιμετωπίζεται με τέτοια εργαλεία κύριοι της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αντιμετωπίζεται με την πολιτική αξιοπιστία, την οποία έχετε χάσει προ πολλού.
Ποια πολιτική αξιοπιστία για ένα κόμμα που κάνει ό,τι μπορεί για να συγκαλύψει ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης, το σκάνδαλο των υποκλοπών;
Ποια πολιτική αξιοπιστία για ένα κόμμα που επιτίθεται στις Ανεξάρτητες Αρχές, οι οποίες είναι βασικός πυλώνας της ποιότητας δημοκρατίας της χώρας μας;
Ποια αξιοπιστία για ένα κόμμα, όταν ακόμη και στην τραγωδία των Τεμπών αξιοποίησε την πρόταση του ΚΚΕ για να στείλει στον κάλαθο των αχρήστων το πόρισμα του Ευρωπαίου Εισαγγελέα για την τηλεδιοίκηση, που αν υπήρχε θα είχαν σωθεί αυτοί οι άνθρωποι.
Η αποχή αντιμετωπίζεται με ήθος και αξιοπιστία. Αφήστε, λοιπόν, τα τεχνικά μέσα. Άλλα είναι τα προβλήματα του πολιτικού συστήματος. Ο πελατειασμός, ο λαϊκισμός, η διχόνοια, η τοξικότητα, που πρωταγωνιστείτε στον δημόσιο λόγο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ίδιες πρακτικές όπως αυτές που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 μέχρι το 2019.
Εμείς λοιπόν για το κορυφαίο αυτό ζήτημα, που αφορά την ποιότητα της δημοκρατίας μας αποδείξαμε στην πράξη ότι σας προσφέρουμε συναίνεση και εσείς μας απαντήσατε με περιφρόνηση. Ο ελληνικός λαός βλέπει την περιφρόνηση που γεννά η αλαζονεία σας, κυρία Κεραμέως. Θα έρθει, λοιπόν, ο καιρός που θα πληρώσετε και την περιφρόνηση και την αλαζονεία.
Εν κατακλείδι, σήμερα σας δίνουμε ακόμη μια ευκαιρία για να υπάρξει συναίνεση. Αποσύρετε την τροπολογία, που φέρατε από το παράθυρο. Άλλωστε δεν έχει πρακτικό νόημα, γιατί δεν υπάρχουν διακόσιες ψήφοι. Εμείς είμαστε έτοιμοι και θετικοί επί της αρχής σε ένα νομοσχέδιο, που δίνει τη δυνατότητα επιστολικής ψήφου σε όσους έχουν εκλογικό δικαίωμα και είναι κάτοικοι εξωτερικού αλλά και σε όσους ψηφίζουν εντός της επικράτειας και έχουν τα συγκεκριμένα κωλύματα, που ανέφερα προηγουμένως. Σε έναν τέτοιο νόμο, το ΠΑΣΟΚ είναι θετικό.Σε οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι, είμαστε απολύτως αρνητικοί. Διότι, εργαλειοποιείτε μία σοβαρή μεταρρύθμιση -με πρώτο βήμα που βεβαίως θα αξιολογήσουμε στις ευρωπαϊκές εκλογές-, και το φέρνετε στους εκλογικούς σας σκοπούς, κόβοντας και ράβοντας όπως αποδείχθηκε με την απαράδεκτη κοινοβουλευτική σας πρακτική χθες το βράδυ. Αν αυτό κληθούμε αύριο να ψηφίσουμε, θα το ψηφίσουμε. Αν κληθούμε να στηρίξουμε αυτά τα αιωρούμενα και μη προβλεπόμενα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε εκπλήξεις στις ευρωπαϊκές εκλογές και θα εγκλωβίσουν το πολιτικό σύστημα στις εμμονές σας, κυρία Κεραμέως, και στις εμμονές του προϊσταμένου σας, είμαστε απολύτως αρνητικοί.
