Πρώτον φως της 5ης Οκτωβρίου 2022.
Έχουν περάσει ακριβώς εκατόν δέκα χρόνια από το πρώτον φως της 5ης Οκτωβρίου 1912, αφ’ ότε ήρχισεν η προέλασις του Ελληνικού Στρατού πέραν των συνόρων.
Παρακολουθώ εις την τηλεόρασιν τα Εθνικά μας θέματα. Προϊούσης της ενημερώσεως εθίγη και το εν θέματι αντικείμενον. Άνοιξα το βιβλίον ΕΠΙΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ 1912-1913 (ΓΕΣ/Δ.Ι.Σ. Εκδόσεως 1987), οπότε εις την σελίδα 22 βλέπω:
«Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ».
«Εξόρμηση και Απελευθέρωση Ελασσόνας και Δεσκάτης». Και συνεχίζει:
«Ο Αρχηγός του Στρατού Θεσσαλίας (Διάδοχος Κωνσταντίνος) έχων εξουσιοδοτηθεί από την Κυβέρνησιν να αρχίση τις επιχειρήσεις, εξέδωσε τις απογευματινές ώρες της 4ης Οκτωβρίου γενικήν Διαταγήν Επιχειρήσεων, με την οποίαν καθώριζεν ότι η προέλασις του Στρατού Θεσσαλίας θα άρχιζε το πρωΐ της επομένης 5ης Οκτωβρίου και θα έφτανε κατά την ημέραν αυτήν μέχρι την γραμμήν, η οποία στοιχίζεται από τα χωριά Φωτεινόν – Βερδικούσαν – Δομένικον – Λεύκην – Λυγαριάν.
Σύμφωνα με την ανωτέρω Διαταγήν Επιχειρήσεων, ήρχισεν από το πρώτον φως της 5ης Οκτωβρίου η προέλασις του Ελληνικού Στρατού πέραν των συνόρων.
«… Για τις επιχειρήσεις της 6ης Οκτωβρίου το Γενικόν Στρατηγείον εξέδωσε νέαν Διαταγήν…».
«… Με βάσιν την Διαταγήν αυτήν:
Η Ι Μεραρχία εις τις 09.30 της 6ης Οκτωβρίου διέβη τις Ελληνικές προφυλακές εις τον αυχένα της Μελούνας και με δύο φάλαγγες Συνταγμάτων ενήργησε προς την κατεύθυνσιν του χωριού Τσαρίτσανη.
Περί την 10ην εδέχθη πυρά του εχθρικού πυροβολικού. Αμέσως η΄ Μεραρχία ανεπτύχθη για μάχην και πέτυχε, μετά από σύντομον αγώνα, να απωθήσει τα προωθημένα Τουρκικά Τμήματα και να καταλάβη τα υψώματα βόρεια της γραμμής Ελασσόνος – χωριό Τσαρίτσανη.
Το απόσπασμα Ευζώνων Κωνσταντινοπούλου κατά το μεσημέρι έλαβεν επαφήν με την πρώτην Μεραρχίαν και διετάχθη να κινηθή βορειοανατολικά της Ελασσόνος.
Η ΙΙ Μεραρχία προήλασε και αυτή εις δύο κατευθύνσεις προς την Ελασσόνα. Παρά τα έντονα πυρά του Τουρκικού πυροβολικού, τα οποία εδέχθη εις τον πεδινόν χώρον πριν από την Ελασσόνα, κατώρθωσεν ύστερα από πεισματώδη αγώνα να καταλάβη τα υψώματα βορειοδυτικά της Ελασσόνος.
Την νύκτα της 6/7 Οκτωβρίου οι Ι και ΙΙ Μεραρχίες εγκατέστησαν τμήματα ασφαλείας βόρεια της Ελασσόνος και με τον όγκον των δυνάμεών των εστάθμευσαν μέσα και γύρω από την πόλιν.
«… Το απόσπασμα Ευζώνων Γενάδη ενήργησεν από την 7ην ώραν προς την Δεσκάτην και προσέβαλε τα αμυνόμενα εχθρικά τμήματα εις το ύψωμα Τρέτιμος. Παρά την σθεναράν αντίστασιν των τούρκων τα Ευζωνικά τάγματα τους ανέτρεψαν και τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν άτακτα προς τα βόρεια, εγκαταλείποντες την Δεσκάτην.
Το Απόσπασμα εκινήθη αμέσως και εισήλθεν εις την Δεσκάτην, όπου έγινε δεκτόν από τους κατοίκους με ενθουσιασμόν.
Το Γενικόν Στρατηγείον προωθήθη από 09.30 ώρας εις το ύψωμα 842 νότια του χωριού Στεφανόβουνον, απ’ όπου και διηύθυνε τον αγώνα των Ι και ΙΙ Μεραρχιών.
Την 12ην ώραν διέταξε την VI Μεραρχίαν να κινηθή από Μελούνα προς την Τσαρίτσανην και να προσβάλη το αριστερόν (ανατολικόν) της τουρκικής διατάξεως. Λόγω όμως της υποχωρήσεως των τούρκων, δεν εξεδηλώθη η ενέργεια αυτή και η Μεραρχία εστάθμευσεν εις την Τσαρίτσανην.
Οι υπόλοιπες Μεραρχίες δεν έλαβαν μέρος εις την μάχην της Ελασσόνος, αλλά προωθήθησαν εις τα πλαίσια των προθέσεων του Γενικού Στρατηγείου για την διάνοιξιν των στενών του Σαρανταπόρου και την Απελευθέρωσιν των Σερβίων.
Φωτόπουλος Δ. Γεώργιος-Γεωργάκης
Εκ Μεγάλης Βρύσης Καμενιάνων Καλαβρύτων
