Γράφει ο Δημήτρης Σταθακόπουλος.
27 Φεβρουαρίου 1821 ( σαν σήμερα , αλλά με το παλαιό ημερολόγιο ) ο Π.Π.Γερμανός ξεκινά από την Πάτρα για την Τριπολιτσά:
*βλ. – Έγγραφο της οθωμανικής διοίκησης του Μοριά ( Μεχμέτ Σαλίχ προς τον Χουρσίτ Πασά) . Ημερομηνία 22 Μαρτίου 1821 με το τότε ισχύον ημερολόγιο ( ή 3 Απριλίου με το τρέχον νέο ). Στα Καλάβρυτα ήδη από τις 10 Μαρτίου 1821 είχαν ξεσηκωθεί και γίνονταν εχθροπραξίες που ανησυχούσαν τους Οθωμανούς ( μτφ . Σουκρού Ιλιτζάκ-Μ. Παναχί – Ηλ. Κολοβός και οι 3 καθηγητές οθωμανολόγοι σε πανεπιστημιακό σύγγραμμά τους – Ή οργή του Σουλτάνου εκδ. ΕΑΠ – βλ. οθωμανικά αρχεία: https://www.devletarsivleri.gov.tr/).
– Στα Οθωμανικά αρχεία, αποδεικνύεται, από την τότε επίσημη οθωμανική διοίκηση και την αλληλογραφία της, η οποία είναι σύγχρονη της εποχής και Κρατική και όχι μεταγενέστερη των γεγονότων, πως στις αρχές Μαρτίου ( 10- 22 Μαρτίου 1821) μόνον μια περιοχή φέρεται να έχει επαναστατήσει στο Μοριά και ν’ ανησυχεί τους Οθωμανούς. Η περιοχή Καλαβρύτων, με Κέντρο την Αγία Λαύρα.
Αρέσει δεν αρέσει , τα αποδεικτικά στοιχεία, κρατικά έγγραφα των ημερομηνιών εκείνων και όχι μεταγενέστερα, είναι αδιάσειστα .
Οι αποδομητές της ιστορίας, πως τάχα δεν υπήρξαν Αγία Λαύρα και Καλάβρυτα , ας μείνουν στα παραμύθια τους .
Η ίδια η ιστορία με έγγραφες αποδείξεις, θα τους διαψεύδει οικτρά .
Διαβάστε τι λέει το συνημμένο σε μτφ.Οθωμανικό κρατικό έγγραφο με ημερομηνία 22 Μαρτίου 1821:
Π.Π. Γερμανός, Καλάβρυτα , Μοναστήρι, ήδη από τις 10 Μαρτίου στο κλαρί και σε μάχες.
————————
27 Φεβρουαρίου 1821 ( σαν σήμερα , αλλά με το παλαιό ημερολόγιο ) ο Π.Π.Γερμανός καλεσμένος από τον Μεχμέτ Σαλίχ ( μαζί με άλλους ιεράρχες και προεστούς του Μοριά ) να μεταβεί από την Πάτρα – μέσω Νεζερών Καλαβρύτων, Λεβιδίου – στην Τριπολιτσά , γράφει πως ανέβηκε στα Καλάβρυτα, όπου πήγε και «ο της Βοστίτσης προεστώς Ανδρέας Λόντος» (Αυτοβιογραφία του, σελ. 26).
Διέμεινε στη Μονή της Αγίας Λαύρας , με τον τοπικό Επίσκοπο Κερνίκης & Καλαβρύτων Προκόπιο και τους εκεί προεστούς ( Ζαΐμη, Χαραλάμπη , Λόντο κ.ά ) , όμως την θ’ ( 9η ) Μαρτίου ξεκίνησαν τάχα για την Τριπολιτσά.
Βλ.σχετικά την μετάφραση των Οθωμανικών αρχείων που αναρτώ * βιβλίο ή οργή του σουλτάνου, εκδ. ΕΑΠ.
Διανυκτέρευσαν στο χάνι του Νταφαλιά ( τότε περιοχή Καρνεσίου , σήμερα θέση Ράχη Κλειτορίας ) και την ” επαύριον” ( 10 Μαρτίου ) επέστρεψαν στην Αγία Λαύρα . Εκεί αποφάσισαν να μην μετακινηθούν προς την Τριπολιτσά , να περιμένουν την εξέλιξη των γεγονότων και αν οι Οθωμανοί «μεταχειρισθούν τα όπλα και τη βία εναντίον των ομογενών, τότε εξ ανάγκης να λάβωσι και αυτοί τα όπλα και να κινήσωσι και τους λοιπούς ομογενείς εις υπεράσπισιν εαυτών» (Αυτοβιογραφία σελ. 28), πριν την 25η Μαρτίου , δηλ πριν την ημερομηνία που είχε ορίσει η Φιλική Εταιρεία και ο Αλ. Υψηλάντης , ήδη από το 1820, ως πανελλήνια ημερομηνία έναρξης της επανάστασης.
* Οι παράλληλες κινήσεις του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία , ήταν στα πλαίσια κινητοποίησης του εκεί Ελληνισμού, των ντόπιων βογιάρων και των Σέρβων, αλλά δυστυχώς δεν είχε το αναμενόμενο λαϊκό έρεισμα και τελικά απέτυχε τον Ιούνιο του 1821 στο Δραγατσάνι. Και ευτυχώς που στο Μοριά δεν ανέμεναν την έκβαση του ηρωικού μεν , αλλά χωρίς πλάτες, κινήματος στη Μολδοβλαχία , διότι θα απογοητεύοντο και δεν θα ξεκινούσαν τον Μάρτιο του 1821.
Επανερχόμενοι στα γεγονότα των Καλαβρύτων, μια εβδομάδα μετά , την εσπέραν της 16ης Μαρτίου τελέστηκε Εσπερινός / ορκωμοσία και στις 17 Μαρτίου, ανήμερα του αγ. Αλεξίου , πολιούχου των Καλαβρύτων και ενώ ο κόσμος είχε προσέλθει στην Αγία Λαύρα να προσκυνήσει την κάρα του Αγίου , που βρίσκεται στη Μονή , από δωρεά των Παλαιολόγων , τελέσθηκε δοξολογία και ορκωμοσία. Ακολούθησε 5νθήμερη μάχη με την οθωμανική φρουρά του Αρναούτογλου και στις 21 Μαρτίου απελευθερώθηκε η πόλη των Καλαβρύτων , βλ. σχετ. https://www.huffingtonpost.gr/…/21e-martioe-1821_gr…
Δόθηκε άδεια για κατάλυση της νηστείας της Σαρακοστής ( το Πάσχα ήταν 10 Απριλίου ) , έφαγαν κρέας σαν να ήταν Πάσχα και Ανάσταση από τη σκλαβιά, γλέντησαν ( το τραγούδι που είπαν ήταν αυτό , όπως το διέσωσε η Γεωργία Μπαλιάτσου από το χωριό Παγκράτι ) , κλικ εδώ: https://youtu.be/kw3ZGX4Kfa8
και την επομένη 22 Μαρτίου, οι Επίσκοποι μαζί με τους περισσότερους προεστούς και το στράτευμα , αναχώρησαν μέσω Νεζερών για Πάτρα. Ο Λόντος με τους Αιγιαλείς και αρκετούς Καλαβρυτινούς , είχαν κατέβει στη Βοστίτσα από τις 20-21 Μαρτίου ,ύψωσαν σημαία κι αναχώρησαν και αυτοί για την Πάτρα προκειμένου να συναντήσουν εκ νέου το στράτευμα που από τα Καλάβρυτα πήγαινε στην Πάτρα, ενώ ένα μέρος είχε πάει στη Γαστούνη της Ηλείας.
Παράλληλες κινήσεις υπήρχαν και στην υπόλοιπη Πελοπόννησο, αλλά χωρίς έντονες μάχες πχ στη Μάνη δεν υπήρχε Οθωμανική φρουρά για να πολεμήσουν, στη δε Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου, πλην περιφερειακών αψιμαχιών, μπήκαν αμαχητί, λόγω τεχνάσματος των Ελλήνων, που ανάγκασε τον Αρναούτογλου να παραδοθεί.
Η Σύσταση της Μεσσηνιακής Γερουσίας & του Αχαϊκού Διευθυντηρίου τις επόμενες μέρες, 24- 26 Μαρτίου 1821, οι επιδόσεις διακηρύξεων στα Προξενεία των Ξένων και οι δοξολογίες ανήμερα του Ευαγγελισμού ( 25 Μαρτίου) αποτελούν την πολιτική πράξη της επανάστασης, που σε συνδυασμό με την επανάσταση σε Ρούμελη, νησιά και όλο τον Ελληνισμό, συν τη Διακήρυξη του Υψηλάντη ( 24.02.1821) αποτελούν την Πεμπτουσία του αγώνα της Ανεξαρτησίας του 1821.
Ενός αγώνα που το Βαυαρικό Ελλαδικό κρατίδιο ( πρωτόκολλο Λονδίνου:1830 ), μετά τη δολοφονία του Ι. Καποδίστρια ( 1831) και τις διώξεις των αγωνιστών, αρνείτο να τιμήσει, μέχρι το 1838, όταν οι ζώντες αγωνιστές, ο λαός και οι ιερείς επέβαλαν στους Βαυαρούς , οι οποίοι μέχρι τότε τιμούσαν ως εθνική εορτή, την Πρωτοχρονιά και τα γενέθλια του Όθωνα !!!
Ενδεικτικές Πηγές:
Αναφέρει ο Γεώργιος Θ. Ζώρας: «Αι κατά πληροφορίας του Ολλανδικού Προξενείου πρώται επαναστατικαί εκδηλώσεις εν Πάτραις τη 22 Μαρτίου 1821», στο: Πρακτικά του Α’ εν Πάτραις Τοπικού Συνεδρίου Αχαϊκών Σπουδών – Πελοποννησιακά, Παράρτημα 1 (1974), σελ. 194- 215.
Σελ. 200: Επιστολή Λουδοβίκου Στράνη, προξένου του Βασιλέως της Σουηδίας και Νορβηγίας στην Πάτρα, προς τον Ιππότην, πρεσβευτή αυτού του Βσιλέως στην Κωνσταντινούπολη. 27 Μαρτίου ή 8 Απριλίου 1821 (νέο ημ.): «Ο αρχιεπίσκοπος της επαρχίας ταύτης (εννοεί τον Γερμανό), εκείνος των Καλαβρύτων ως και τρεις προύχοντες, οίτινες είχον αρνηθή να μεταβούν εις την Τρίπολιν, όπου είχον κληθή υπό της κυβερνήσεως, ενεφανίσθησαν και πάλιν προχθές, τώρα δε ευρίσκονται εις την πόλιν και διευθύνουν τα πράγματα.»
Και:
Σελ. 212. Επιστολή του Jean Solair, αναπληρωτή του Ολλανδού προξένου στην Πάτρα προς τον εν Κωνσταντινουπόλει Ολλανδό επιτετραμένο G. Testa, 23 Απριλίου ή 5 Μαΐου ( νέο ημερολόγιο )
«Την 6η (Απριλίου / 25 Μαρτίου με το παλαιό ημερολόγιο ), ο αρχιεπίσκοπος Πατρών, ονόματι σεβασμιώτατος Γερμανός εισήλθεν επίσης εις αυτήν με 4.000 Έλληνας. Ούτος ενήργει ως αρχηγός των επαναστατών και ως κυβερνήτης της πόλεως. Βοηθοί και συνεργάται του ήσαν οι Ανδρέας Ζαΐμης εκ Καλαβρύτων, ο Ανδρέας Λόντος εκ Βοστίτσας, και ο Νικόλαος Λόντος εκ Πατρών. … Οι επαναστάται εχάραξαν σταυρόν εν τω μέσω της πλατείας του Αγίου Γεωργίου με τας λέξεις «Νίκη ή θάνατος».»
Σελ. 126, πρωτότυπο έγγραφο ( σε ελληνική μτφ.) της οθωμανικής Διοίκησης: Από τις 10 Μαρτίου 1821 στην Αγία Λαύρα και την περιοχή Καλαβρύτων, γινόντουσαν επαναστατικά γεγονότα , που ανησυχούσαν την Οθωμανική διοίκηση στην Τριπολιτσά. Βιβλίο: Η οργή του Σουλτάνου, Εκδ. ΕΑΠ.
————–
* Όλα τα παραπάνω, με πηγές Ελληνικές, Οθωμανικές και ξένες , τα έχω συγκεντρώσει σε ένα βιβλίο 500 σελ. που εκδόθηκε επετειακά, πέρσι 25.3.2023 , από τις εκδόσεις 24γράμματα / Εκδoτικός Οίκος .
** Οι ελληνικές πηγές της Επανάστασης ( έγγραφα στα ΓΑΚ και αλλού, συν τα απομνημονεύματα της εποχής και βιβλία μέχρι το 1950, έπασχαν στο ότι δεν γνώριζαν οθωμανικά και δεν είχαν πρόσβαση στα οθωμανικά αρχεία. Πλην του Νικηφόρου Μοσχόπουλου και το σχετικό βιβλίο του: ” Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως κατά τους τούρκους ιστοριογράφους
Εν αντιπαραβολή και προς τους έλληνας ιστορικούς” , υπήρχε έλλειμμα διασταυρωμένων πηγών και πληροφόρησης.
Ευτυχώς η έρευνα των Οθωμανικών αρχείων , τα τελευταία χρόνια, από πανεπιστημιακούς Οθωμανολόγους, μας δίνει πλήρη και σφαιρική, ακριβή γνώση !
Δρ. Δημήτρης Σταθακόπουλος
Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου – Οθωμανολόγος
Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος είναι Δρας Παντείου Πανεπιστημίου ( Οθωμανική Κοινωνία –ιστορία και πολιτισμός ) Συνεργάτης του Εργαστηρίου Τουρκικών και Ευρασιατικών Μελετών ( ΕΤΕΜ ) του Παν.Πειραιά (ΠΑ.ΠΕΙ) Δικηγόρος παρ’Αρείω Πάγω. Διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής
