Γράφει ο Γεώργιος-Γεωργάκης Δ. Φωτόπουλος.
Εν Καμενιάνοις τη 25η Μαρτίου 2024
25η Μαρτίου 1821 η πλέον Ένδοξος και Ωραιοτέρα σελίδα της Ελληνικής Ιστορίας
Η αξία ενός Έθνους εξαρτάται εκ του ηθικού πλούτου του, της ευψυχίας του και του Πολιτισμού του.
Μεταξύ των λαμπρών Εθνών της οικουμένης συγκαταλέγεται – και μάλιστα εις την πρώτην γραμμήν – και το ιδικόν μας Έθνος. Τούτο το λέγομεν, επειδή πράγματι το Έθνος μας εις την Τρισχιλιετή Ιστορίαν του έχει να επιδείξει πλήθος εκλεκτών μορφών, χάρις εις τις οποίες εθεμελιώθη το μεγαλείον του.
Η ανδρειωσύνη και η προσήλωσις εις τις μεγάλες ηθικές επιδιώξεις του ανθρώπου είναι βασικά χαρίσματα των Ελλήνων.
Το Έθνος μας κατά τον μακραίωνα βίον του διήλθε μέσω πολλών δοκιμασιών και φοβερών κινδύνων. Κατά τους κρισίμους αγώνες του αληθώς εμεγαλούργησε και εμεγαλύνθη. Εκ των αγώνων τούτων του Έθνους μας και δη αφθάστου ηρωϊσμού και μεγαλείου υπήρξε και η Επανάστασις της 25ης Μαρτίου 1821.
25 Μαρτίου 1821 – Ελληνική Επανάστασις.
Ιδού μερικές λέξεις μέσα εις τις οποίες κλείεται ένας ολόκληρος κόσμος. Ένας κόσμος γεμάτος έννοιες. Ένας κόσμος από ζωντανά ιδανικά, ιδανικά τα οποία ανεβάζουν τους Έλληνες, τους τοποθετούν εις το ωραιότερον πάνθεον των λαών και δικαιολογούν όλες τις δόξες, όλα τα κατορθώματα, όσα συνέβησαν κατόπιν.
Ιδού μερικές λέξεις που κλείουν μέσα τους όλην την ανδρείαν του Έλληνος μα και το αγνόν Φιλελεύθερον πνεύμα της Φυλής μας.
Πολλές τέτοιες λέξεις βρίσκομεν αναδιπλώνοντας τις ιστορικές δέλτους.
Μα όχι πάντα ίδιες. Η φωτεινότερη σελίδα είναι αυτή που επιγράφεται «25η Μαρτίου 1821» Ελληνική Επανάστασις. Είναι εκείνη την οποίαν κάθε χρόνον, τέτοια ημέρα, φέρνομεν εις την μνήμην μας, με την ίδιαν πάντα ορμήν, τον αυτόν σεβασμόν και υπερηφάνειαν. Είναι η μακαρία και αιωνία κιβωτός, μέσα εις την οποίαν φυλάσσονται οι αστείρευτες πηγές της πίστεως και της αφοσιώσεως προς την Ελευθερίαν, από τις οποίες θα ποτίζωνται γενεές γενεών, για να διατηρούν άσβεστον και αμόλυντον την ζωτικότητα του Έλληνος, την φλόγα της Ελληνικής Φυλής.
Σταθμός λοιπόν εις την πολλών αιώνων ιστορίαν μας είναι η Επέτειος της 25ης Μαρτίου: Σταθμός και βάθρον και κρηπίδωμα και θρόνος και άμβων. Σταθμός για να κρατάη έτοιμον εις τα σαλπίσματα του Έθνους τον Έλληνα.
Κρηπίδωμα για να στηρίζη και παρηγορή τις μάζες εις τις όποιες δοκιμασίες της Πατρίδος, θρόνος για να αναπαύη την Φυλήν στεφανωμένην το αμάραντον στεφάνι της Δόξης και άμβων από τον οποίον αναπέμπονται τραγούδια και παιάνες, θούρια και θρύλοι εις τους αιθέρες για να αγάλλωνται και φωτίζονται οι λαοί του κόσμου.
Αυτόν τον ιστορικόν σταθμόν θα προσπαθήσωμε να ψαύσωμε τώρα. Δυσθεώρατον είναι το ύψος του, ανέγγιχτη η ουσία του και απύθμενα τα βάθη του, αδύναμη όμως η ανθρωπίνη φύσις να τον ατενίση.
Ένας Άγγελος κομίζει ένα ευχάριστον, υπερφυσικόν άγγελμα εις μίαν ταπεινήν Κόρην της Ναζαρέτ, ότι ένας Θεός, ο Θεός άνθρωπος θα εγίνετο.
Η Παναγία θα τον ελίκνιζεν επί των γονάτων της. Και αυτό το θαύμα άλλο θαύμα θα εγέννα. Ο αποστάτης άνθρωπος δεκτικός Θεότητος θα εγίνετο. Την ιδίαν Ημέραν: να ήταν άραγε ο ίδιος Άγγελος που άναψε το Ελληνικόν καριοφίλι για να γίνη ένα άλλο θαύμα, η Ανάστασις του Γένους μας;
Ναι ήταν ο ίδιος Άγγελος, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ – εις το επάνω μέρος του Λαβάρου – το οποίον εις χείρας του Ιεροδιάκονου-σημαιοφόρου, Γρηγορίου Ντόκου από την Βυσωκάν, νυν Σκεπαστόν Καλαβρύτων, προπορεύεται των Αγωνιστών την 21ην Μαρτίου 1821, από Ι.Μ. Αγίας Λαύρας προς Καλάβρυτα. Δέχεται ο Αρχάγγελος εχθρικός βόλι εις την κεφαλήν, αδιατίμητον παράσημον για το Λάβαρον.
Παρατίθεται η Εικόνα του Λαβάρου και της Υπερμάχου Στρατηγού.
Ενταύθα εκτιμώ ότι αξίζει να κάνωμε κάποιαν σύντομον αναδρομήν, για να μπορέσωμε να εννοήσωμε το μέγα νόημα αυτού του τρίτου θαύματος την Ανάστασιν του Γένους μας.
Μίαν μαύρην και θλιβεράν ημέραν του Μαΐου του 1453, η Μεγάλη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, δοξασμένη μα ρακένδυτος και ματωμένη αφήνει τους τελευταίους συγκλονιστικούς πένθιμους ήχους της. Ο Πολιτισμός κηλιδώνεται. Τα στοιχεία του ανθρωπισμού αφανίζονται ενώπιον της καταιγίδος των τούρκων κατακτητών. Η ιερή φλόγα του Έλληνος, η αγιασμένη από την Ολυμπίαν, από την οποίαν εφωτίζοντο όλα τα Έθνη, σβήνει και νύκτα βαθιά, μελανή και πυκνή απλώνεται εις τα πέρατα της Οικουμένης.
Οι χρόνοι έφευγαν σκοτεινοί, μα ο Έλληνας ο υπερήφανος, ο ανδρείος, ο φιλελεύθερος Έλληνας ξαναζωντανεύει μέσα του την μακραίωνα Ελληνικήν Ιστορίαν, τα κατορθώματα και τους θρύλους της Φυλής και ξαναθυμάται τις παλιές προφητικές ρήσεις: «Σώπασε Κυρά Δέσποινα, μην κλαις και μη δακρύζεις, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θάναι». Με αυτήν την προφητικήν ρήσιν η Φυλή μας ωρκισμένη εις την κυρά Δέσποινα την Παναγιά, ουδόλως παρεδέχθη την υπόδουλην κατάντια της. Αλλά από χρόνον εις χρόνον, από καιρούς εις καιρούς, έκανε συνεχείς επαναστάσεις, ελπίζουσα εις την αποτίναξιν του τουρκικού ζυγού.
Εξ άλλου ο Γέρος του Μοριά έλεγε: «Έχομε το Βασιλιά μας (= τον Κωνσταντίνον Παλαιολόγον), τον οποίον εθεώρει βασιλεύοντα, έχομε τον Στρατόν μας» (= τους Κλέφτες και Αρματολούς).
Παρατίθεται φωτογραφία προτομής του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη.
Σιωπηλός και εχέμυθος ο Έλληνας δημιουργεί και αναγεννάει μέσα του την Φλόγα της Λευτεριάς, αυτήν που τραγουδήθηκεν από την λύραν του Φεραίου και την Λαϊκήν Μούσαν.
Γίνονται τα πρώτα τάγματα της σταυροφορίας, χωρίς σύστημα τεχνικόν, χωρίς στρατιωτικά προγράμματα, αλλά ατενίζοντα μόνον εις τον σκοπόν.
Οι πρώτες εξορμήσεις πνίγονται εις τα αλλεπάλληλα πλήγματα του κατακτητού, σπάζονται τα ξίφη, αλλά μένει άφθαρτον και αναλλοίωτον ό,τι είναι ξένον προς τον νόμον της φθοράς και αυτό είναι η Ιδέα της Εκκλησίας του Κυρίου και της Ελλάδος.
Οι Έλληνες πολεμούν για του Χριστού την πίστιν την Αγίαν και της Πατρίδος την Ελευθερίαν.
Και από το αίμα των Ηρώων αυτών, που πλημμυρίζει τα σκιόεντα ούρια της Ελληνικής Γης, ποτίζεται το πολύ μικρόν κατ’ αρχήν αλλά θαλερόν και πολύκαρπον κατόπιν δένδρον της Ελευθερίας, το οποίον πολύ γρήγορα επέπρωτο να βλαστήση εις την Χώραν της Παλλάδος.
Ερχόμεθα και αὖθις εις την 21ην Μαρτίου του ιδίου έτους.
Οι Αγωνιστές με προπορευόμενον τον Αρχάγγελον Γαβριήλ και ταῖς Ευλογίαις της Θεομήτορος εισέρχονται εις τα Καλάβρυτα. Οι τούρκοι αιφνιδιάζονται και κλείνονται εις τους πύργους. Η Μεγαλόχαρις, η Δέσποινα Παναγιά δίνει την Νίκην εις τον ίδιον Άγγελον, ο οποίος Της εκόμισεν το χαρμόσυνον άγγελμα. Άλλωστε το είχεν υποσχεθεί ένδακρυς πριν τέσσαρεις αιώνες. Ελευθερώνεται η πόλις των Καλαβρύτων, ελευθερώνεται η πρώτη Ελληνική πόλις. Ο φρούραρχος των Καλαβρύτων Αρναούτογλου με την έναρξιν της μάχης καλεί τον ιπποκόμον του Παναγιώτην Κόσκορην, καταγόμενον εκ Καλλιφωνίου Καλαβρύτων. Ο Κόσκορης ιππεύει, καλπάζει και εντάσσεται εις την δύναμιν των Επαναστατών. Ο Αρναούτογλου τον πυροβολεί, το βόλι τρυπά την παλάσκαν του Κόσκορη και τον τραυματίζει ελαφρώς. Και ο Κόσκορης είπε το γνωστόν εκείνο: «Άντε μουρτάκι, σε δούλευα τόσα χρόνια, τώρα ήρθεν η ώρα σου να πληρώσης».
Το τελευταίο τούτο εξ αφηγήσεως του παππού μου, το οποίον του είχεν αφηγηθεί ο παππούς του Φωτόπουλος ή Γεωργακόπουλος Παναγιώτης – Πανάγος, ο οποίος είχε πολεμήσει εις την συγκεκριμένην μάχην.
Παρατίθεται φωτογραφία της προτομής του Παναγιώτη Κόσκορη.
Οι απώλειες των Ελλήνων κατά την μάχην αυτήν ήσαν δύο νεκροί και τρεις τραυματίες. Μεταξύ των τραυματιών και ο Νικόλαος Σολιώτης, ο οποίος σημειωτέον έρριψε την πρώτην ντουφεκιάν (= τον πρώτον πυροβολισμόν), κατά την Επανάστασιν.
Παρατίθεται φωτογραφία του.
Ο Αρναούτογλου-φρούραρχος των Καλαβρύτων συλλαμβάνεται και φυλακίζεται εις τον πύργον του Λεχουρίτη εις Λεχούριον Καλαβρύτων.
Παρατίθεται φωτογραφία του συγκεκριμένου Πύργου και της σημερινής ιδιοκτήτριας αυτού εριτίμου κυρίας Πορετσάνου Ελένης, γόνου οικογενείας ευπατριδών.
Η κυρία Πορετσάνου έχει μεταβάλει τον Πύργον εις Λαογραφικόν Μουσείον, αγωνίζεται αόκνως, ανιδιοτελώς και με πείσμα για την Προστασίαν της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του τόπου μας.
Και συνεχίζομεν. Όταν η ροδοδάκτυλος ηώς αντιφεγγίζει εις τον Ελληνικόν ουρανόν, ο κατάλευκος Ποιμενάρχης των Παλαιών Πατρών Γερμανός, ορκίζων τους Έλληνες επί ξυλίνου Σταυρού, «ορκιστείτε, ορκιστείτε την Πατρίδα ελευθέραν ή νεκράν να την ειδήτε», υψώνει επίσημα πλέον την Σημαίαν την 25ην Μαρτίου εις την Αγίαν Λαύραν, σύμβολον Αναστάσεως του σκλαβωμένου Λαού. Δίδεται το πρώτον σύνθημα για την εξόρμησιν του Γένους.
Παρατίθεται σχετική φωτογραφία.
Και τα γαλήνια αναρριπίσματα της Σημαίας, σαλπίσματα σαλπίζουν εις τα πέρατα της Ελληνικής γης και αγγέλλουν, ψάλλουν ύμνους θεσπέσιους, θείους και λικνίζουν την αιωνίαν κιβωτόν των Ελληνικών παραδόσεων και δίδουν σάρκαν και οστά εις τα σπέρματα και τα γνωρίσματα, τα οποία ενούμενα αποτελούν την μεγάλην Ιδέαν, την Ιδέαν της Ελευθερίας, την Ιδέαν της αιωνίας Ελλάδος.
Ο πυρσός περιέρχεται εις τον Παπαφλέσσαν και από εκεί ανάβει η θρυαλλίς και έτσι ολόκληρος η Πελοπόννησος φλέγεται εις την δίνην της Επαναστάσεως, η οποία βραδέως μεταδίδεται εις την Στερεάν για να συμπληρωθή το θαύμα.
Και τώρα! και τώρα!
Εις του Γερμανού το μέτωπον κρυφά γλυκοχαράζει του Γένους το Ξημέρωμα.
Παρατίθεται φωτογραφία του Εθνεγέρτη.
Υπέροχοι φυσιογνωμίες λαμβάνουν μέρος εις το μεγάλο αυτό δράμα της Επαναστάσεως του ’21. Ο Διάκος, ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Καψάλης, ο Σαμουήλ, ο Πετρόμπεης εις το δίπτυχον της Στερεάς και της Πελοποννήσου και εις την σκηνήν της θάλασσας ο Μιαούλης, ο Κουντουριώτης, ο Κανάρης.
Εδώ το δαυλί του Καψάλη μεταβάλλεται εις αιώνιον σύμβολον αυτοθυσίας, εκεί οι καπνοί της μπαρούτης του Σαμουήλ φωτίζουν ως πυροτέχνημα τους αιθέρες του κόσμου. Πιο κει η θυσία του Διάκου διαγράφει με χονδρές γραμμές τις προσφορές οι οποίες είναι αναγκαίες για την πραγμάτωσιν υψηλών Ιδεών. Ακόμη πιο κει ο χορός του Ζαλόγγου, τα κατορθώματα της Μπουμπουλίνας και άλλων Ελληνίδων δείχνουν κατά τρόπον φαεινόν την συμβολήν της Ελληνίδος εις τον τιτάνειον Αγώνα του Έθνους.
Παρατίθενται σχετικές φωτογραφίες.
Ο κλήρος συνεχίζει την υπέροχον αποστολήν του από του Γερμανού και του Σαμουήλ μέχρι και του τελευταίου καλογήρου.
Οι κληρικοί εκράτησαν άσβεστον την φλόγα του Έλληνος κατά την πολυετή δουλείαν. Ο Γερμανός των Πατρών κρατεί εις την δεξιά την Σημαίαν και εις την αριστεράν το καριοφίλι, όταν βγαίνουν από το Κρυφό Σχολειό τα πρώτα Ελληνικά βλαστάρια των Ιερολοχιτών, τα κρατούντα εις τα δεξιά το Ευαγγέλιον και εις τους κόλπους τον Όμηρον.
Παρατίθεται φωτογραφία του Κρυφού Σχολειού.
Ύστερα από επτά ολόκληρα χρόνια η Ελλάδα μας, μετά το λυκαυγές της επαναστατικής εκρήξεως, κατώρθωσεν επί τέλους να ιδή τον λαμπρόν και ελπιδοφόρον ήλιον της Ελευθερίας.
Ανέκτησαν οι Έλληνες δια της θεοφωτίστου αυτής ενεργείας των την ελευθερίαν των, η οποία υπήρξεν ανέκαθεν λειτουργικός λόγος της υπάρξεώς των. Ελληνικόν πνεύμα, Ελληνική ψυχή είναι κάτι το ασυμβίβαστον, κάτι το αδιανόητον να υπάρξη χωρίς ελευθερίαν.
Απέκτησαν την πολιτικήν αυτών ύπαρξιν και εξησφάλισαν την Εθνικήν των ανεξαρτησίαν, και οι ίδιοι κατηύθυναν πλέον την μοίραν των και την αποστολήν των εις την δημιουργίαν του νέου Οικουμενικού Πολιτισμού.
Ενισχύθη το αίσθημα του φυλετικού μας εγωϊσμού και εδικαιώθησαν προσδοκίες αιώνων. Τετρακόσια ολόκληρα χρόνια ανέμενε το υπόδουλο Γένος την Μεγάλην Εκείνην Ημέρα, δια να αναπνεύση τον αέρα της Ελευθερίας.
Απεδείξαμε δια της γενναίας αυτής πράξεώς μας, ότι είμεθα αντάξιοι των εκλεκτών προγόνων μας, είμεθα Λαός Ευγενής και είμεθα υποχρεωμένοι εκ παραδόσεως να παραδίδωμεν κάθε φορά εις τους επιγενομένους μας την σκυτάλην αυτής της ευγενείας, η οποία δηλώνει την φυλετικήν καταγωγήν. Είμεθα υποχρεωμένοι να θυσιαζώμεθα προς διάσωσιν του Καλού Γένους, της εκλεκτής φυλετικής καταγωγής μας.
Εφανερώθη η ασύντριπτος Εθνική συνείδησις και συνοχή, τα οποία ήσαν αποτέλεσμα της προσηλώσεως του Γένους εις τα Εθνικά ιδεώδη και τις φυλετικές μας αρετές.
Δια της Επαναστάσεως του 1821 το ιστορικώτερον των Εθνών, το Έθνος μας, εισήλθεν επαξίως και ηρωϊκώς εις την χορείαν των εξαιρέτων της οικουμένης εθνών και ανέλαβεν έκτοτε σημαντικόν ρόλον εις την Ιστορίαν.
Το θαύμα της Επαναστάσεως είναι οικουμενικόν ιστορικόν θαύμα και επισφραγίζει το άλλο θαύμα της επιβιώσεως, το οποίον προηγήθη κατά τους αιώνες της πικράς δουλείας. Το νέον ιστορικόν τούτο θαύμα δηλώνει ότι η Εθνική συνείδησις του Γένους ήτο τόσον ισχυρά, τόσον, ώστε το Γένος μας εστηρίχθη αποκλειστικώς και κατ’ αρχήν εις τα ιδικάς του δυνάμεις και εθαυματούργησεν.
Η Ελληνική Επανάστασις εγένετο απαρχή και αιτία της εξεγέρσεως πολλών υποδούλων λαών της Οικουμένης και κυρίως της Ευρώπης. Τα υπόδουλα αυτά Έθνη, είδαν και πάλιν τον ήλιον της ελευθερίας των να ανατέλη εις αυτήν την μητρικήν γην της Ελευθερίας, την Ελλάδα μας.
Επομένως η Ελλάς και πάλιν εγένετο κέντρον της ελευθερίας των λαών της γης.
Απέδειξαν οι Έλληνες, ότι εις την βίαν και την τυραννίαν δύναται να αντιταχθή αυτοδυνάμως και αποτελεσματικώς η ρώμη της ψυχής και η δύναμις των Ιδεών και των Εθνικών Ιδεωδών.
Βωμοί και θυσίες θα διατηρούνται αμετάβλητοι εις τους αιώνες και θα αποτελούν σύμβολα ιδανισμού και προϋποθέσεις εμψυχώσεως ιδεών. Αιμορραγίες, συγκρούσεις, ήρωες, ημίθεοι θα είναι πάντοτε αναγκαίοι, όταν οι στίβοι ανοίγωνται για δράματα που έχουν σχέσιν με την ικανοποίησιν ιδεών.
Να γιατί η 25η Μαρτίου 1821 αποτελεί την ενδοξοτέραν και ωραιοτέραν σελίδα της Ελληνικής Ιστορίας. Ταπεινοί προσκυνητές κλίνομε το γόνυ εις τον βωμό της θυσίας Εκείνων σήμερον. Σήμερον ριγούν οι τουρκοπάτητες βουνοκορφές της πατρίδος μας. Ζωντανεύει ο καρπός της Ελληνικής γης εις τους γόνιμους κάμπους της. Σήμερον σκιρτούν και αγάλλονται οι ρεματιές και τα φαράγγια της Στεριάς και της Θάλασσας, τα οποία πριν από 203 έτη είχαν αλαλάξει από τον αναστάσιμον παιάνα ενός λαού, που ξεσηκώθηκε για να γράψη με τα συντρίμματα των αλυσίδων του και με το αίμα της καρδιάς του την Ιστορία του.
Σήμερον, ὦ σήμερον, τελούμε μνημόσυνον εις τους Ήρωες του 1821.
Τελούμε μνημόσυνον με πνευματικά και ηθικά μέσα. Με ενσυνείδητον χρέος και πεποίθησιν, ότι οι επιγενόμενοι πρέπει να αθλούνται, διά να γίνουν καλλίτεροι των προγόνων.
«Άμμες δέ γ’ εσσόμεθα πολλῶ κάρρονες».
Τελούμε μνημόσυνον εις τον τόπον μας, προς τιμήν Εκείνων, των Ηρώων και Ημιθέων, οι οποίοι με το αίμα των και την συμπαράστασιν της Υπερμάχου Στρατηγού εξησφάλισαν την Ελευθερίαν μας. Ο τόπος μας είναι εκείνος οπόθεν ξεκίνησεν ο Μεγάλος Ξεσηκωμός του Γένους μας (= Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας). «Αλλά και η νικηφόρος για τα Ελληνικά όπλα Μάχη του Μεγάλου Σπηλαίου (24 Ιουνίου 1827) και δη εις χρόνον κατά τον οποίον η Επανάστασις εκινδύνευε να σβήση παντού, ο Καραϊσκάκης είχε σκοτωθεί, ο στρατός του την επομένην του θανάτου του είχε καταστραφεί εις τον Ανάλατον (24 Απριλίου 1827) και το Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με τα δόντια αγωνιζόταν εις τον Μοριάν να κρατήση τον Αγώνα, δίδοντας μάχες συνεχείς κατά του Ιμπραήμ – έδωσεν η Νίκη αυτή νέαν πνοήν εις τον Αγώνα. Το Μέγα Σπήλαιον έμεινεν απάτητον. Πολλά χωριά ξεπροσκύνησαν και ο Κολοκοτρώνης συνέχισε με νέον σθένος την αγωνιστικήν του προσπάθειαν.
Έτσι ο Στρατιωτιωτικός Θρίαμβος του Μεγάλου Σπηλαίου έσωσε την Επανάστασιν εις την πλέον κρίσιμον καμπήν».
(Σαράντος Ι. Καργάκος ΕΣΤΙΑ 24-3-2011).
Όμως δεν πρέπει να μας διαφεύγη και το γεγονός ότι: Προ του ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΟΥ καίει ακοίμητον καντήλι, το φως του οποίου μετεφέρθη από την Αγίαν Λαύραν κατά την ημέραν των αποκαλυπτηρίων του, 25 Μαρτίου 1932 (Γ.Ε.Σ./Δ.Ι.Σ.).
Διά της ούτω εν κατακλείδι τοποθετήσεώς μου, ουδόλως αγνοώ τους αγώνες και τους θριάμβους των υπολοίπων διαμερισμάτων της Χώρας μας, αλλά απλώς προσπαθώ να προσεγγίσω την αλληλουχίαν των γεγονότων και να τοποθετηθώ έναντι των Τοπικών μας ευθυνών.
Τελούμε μνημόσυνον εις τους αγνούς Εκείνους Έλληνες και ως Έλληνες και μόνον Έλληνες άνω σχώμεν τας καρδίας.
Παρατίθενται φωτογραφίες των Λατρευτικών Χώρων Αγίας Λαύρας* και Μεγάλου Σπηλαίου, των Ναών της Απτέρου Ελευθερίας.
* Σημείωσις: Λαύρα, λέξις ειλημμένη από την Οδύσσειαν Χ128,137.
ΡΑΨΩΔΙΑ Χ128: «ην οδός ες λαύρην, σανίδες δ’ έχον εὖ αραρυῖαι».
΄΄ Χ137: «αυλής καλά θύρετρα και αργαλέον στόμα λαύρης».
Λεξικόν LIDDELL SKOTT «Λαύρειον, τόπος εν Αττική ένθα ήσαν τα περίφημα εν τη αρχαιότητι αργύρεια μέταλλα».
Θουκυδίδης Β55. «Οι δε Πελοποννήσιοι επειδή έτεμον το πεδίον, παρήλθον ες την Πάραλον γην καλουμένην μέχρι Λαυρείου, ου τα αργύρεια μέταλλά εστιν Αθηναίοις».
Εκ των ανωτέρω προκύπτει: Αγία Λαύρα, Μεγίστη Λαύρα σημαίνει χώρος όπου κρύβεται κάποιον σπουδαίον και σημαντικόν. Και εδώ εκρύβετο το Απελευθερωτικόν όνειρον της Ελληνικής Πατρίδος.
Φωτόπουλος Δ. Γεώργιος-Γεωργάκης
Εκ Μεγάλης Βρύσης Καμενιάνων Καλαβρύτων
